Pielęgnacja trawnika

 

 

Należy pamiętać, że każdy trawnik wymaga regularnego koszenia, podlewania oraz nawożenia. Zabiegi pielęgnacjyjne trawnika należy wykonać nie tylko we właściwy sposób ale i w odpowiednim terminie. Jak sprawić, żeby murawa w naszym ogrodzie wyglądała równie pięknie i zdrowo? Kluczem do sukcesu jest odpowiednio zaplanowany cały proces pielęgnacji trawnika.

 

Po założeniu trawnika

 

Bardzo ważna jest pielęgnacja trawnika tuż po jego założeniu. Przez ok. 3 tygodnie po siewie najlepsze jest podlewanie ręczne. Służą do tego odpowiednie końcówki zakładane na wąż ogrodniczy. Strumień wodu powinien być delikatny i bardzo rozproszony aby nie wymył kiełkujących nasion. W późniejszym okresie można stosować przenośne zraszacze, jednak istotne jest ich systematyczne przestawianie, ponieważ nadmierne podlewanie w jednym miejscu powoduje wypłukiwanie składników pokarmowych z gleby. Pierwsze koszenie trawnika nowego, dopiero co założonego, wykonuje się, gdy źdźbła trawy osiągną wysokość ok. 10 cm. Skraca się wtedy trawnik do 6 cm. W późniejszych koszeniach możemy stopniowo obniżać wysokość noża kosiarki. Należy pamiętać o zasadzie, że nie ścina się jednorazowo więcej niż połowę rośliny. Po 2-3 koszeniach powinno nastąpić pełne zagęszczenie trawnika. Obowiązuje zasada, że odpowiednia pielęgnacja trawnika w połączeniu z częstym koszeniem sprzyja dobrej jego kondycji i wyglądowi.

 

Koszenie trawnika: jak często kosić trawę i na jaką wysokość

 

Pamiętajmy, że koszenie trawnika to najważniejszy zabieg. Chociaż proces koszenia wydaje się, że jest czynnością banalnie prostym zabiegiem, łatwo o popełnienie kilku błędów. Jakich zasad przestrzegać, żeby uzyskać pożądany efekt? Częstotliwość zabiegu powinna być dostosowana do danego miesiąca i tempa, w jakim rośnie trawa. W każdym ogrodzie pielęgnacja trawnika to przede wszystkim regularne koszenie. Jego zadaniem jest nie tylko przycięcie trawy do wymaganej wysokości ale też (a może rzede wszystkim) zmuszenie trawy do krzewienia się i, co za tym idzie, utrzymanie odpowiedniej gęstości darni. Zbyt rzadko koszony trawnik będzie przerzedzony. Należy robić to systematycznie w okresie jej największego wzrostu kosiarką o dobrze naostrzonych elementach tnących, bo inaczej możemy się pożegnać z pięknie wyglądającym trawnikiem. Pierwsze koszenie nowego trawnika przeprowadzamy, gdy źdźbła osiągną wysokość 8–10 cm. Skracamy je wtedy jedynie o 1–1,5 cm. Kolejne dwa-trzy razy kosimy podobnie, a potem coraz niżej aż do planowanej wysokości. Bez koszenia trawa traci urodę i odporność. Prawidłowe koszenie pozwala cieszyć się ładną, zadbaną murawą, a dodatkowo pobudza trawę do gęstego wzrostu. Optymalna wysokość trawnika przydomowego to około 3,5-4 cm. Wymaga to koszenia średnio co 5 dni. Zrezygnujmy z koszenia poniżej 3,5 cm. Krótko ścięte źdźbła bardzo szybko brązowieją podczas suszy. Zazwyczaj utrzymujemy trawę na wysokości 3–6 cm, ale gdy panują upały, lepiej trawnik kosić wyżej. Pamiętajmy, że podczas jednego koszenia możesz skrócić trawnik do połowy aktualnej wysokości. Dlatego należy kosić trawę regularnie.
Wiosną rozpoczynamy koszenie w marcu lub kwietniu w zależności od pogody, kiedy ziemia jest odpowiednio sucha, a trawa zaczyna szybko rosnąć, a w połowie października kosimy trawnik po raz ostatni przed zimą.

Częstym podstawowym błędem, który popełnia wielu ogrodników-amatorów, jest zbyt mocne ścinanie trawnika. Nie dopuszczajmy do wybujałego wyrośnięcia trawy - wówczas trawa się przerzedza. Trawę podczas koszenia nie powinniśmy skracać o więcej niż 1/3 - 1/2 wysokości. Pamiętajmy, żeby wysokość trawy dostosować do panujących warunków atmosferycznych. Jeśli chcemy aby nasz trawnik był niski (4-5cm) musimy pamiętać o tym, że taka trawa oprócz częstego koszenia, będzie wymagać od nas także zazwyczaj także częstszego nawożenia. Jeśli nie zadbamy o tak krótką trawę poprzez odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne możliwe, że trawa będzie chorować. Nisko skoszona trawa, podczas upałów, narażona jest na wysuszenie. Zaleca się aby w okresie letnim gdy temperatury są bardzo wysokie, pozostawiać trawę wyższą (ok. 6-7cm). I co ważne, musimy pamiętać żeby latem kosić trawę dopiero gdy słońce przestaje prażyć, zdecydowanie nie powinniśmy robić tego w południe.

 

Podlewanie trawnika

 

To najbardziej żmudny element pielęgnacji trawnika. Nie zapomnij więc o niezbędnych do tego narzędziach. Wąż ogrodowy dobieramy w taki sposób, aby jego długość pozwalała na swobodne rozciągniecie go w każde miejsce w ogrodzie. Dodatkowo weźmy pod uwagę zakup kilku końcówek. W tym końcówki do ręcznego oraz do automatycznego podlewania trawy. Dzięki automatycznym urządzeniom podlewającym zaoszczędzimy sporo czasu. Stosując dysze automatycznie zraszające możemy zając się innymi pracami, podczas gdy trawa jest podlewana. Nie dopuszczajmy do przesychania podłoża, a potem gwałtownie nie uzupełniajmy braków wilgoci. Starajmy się trawnik podlewać wcześnie rano (najlepszy moment) lub wieczorem po zachodzie słońca. Wyjątkowo można i należy podlać go w upalne popołudnia jeżeli wystąpią wyraźne objawy więdnięcia czy wręcz usychania roślin. Jeżeli nie ma wyraźnej potrzeby pamiętajmy, że podlewanie trawnika w środku upalnego dnia jest mało ekonomiczne ponieważ 30-40% wody wyparowuje. Najtrudniejszym okresem dla trawnika jest faza wschodów roślin, w której wymagane jest ciągłe zraszanie roślin. Najlepsze efekty daje rzadkie ale obfite podlewanie, np. raz w tygodniu, a w okresie suszy co 3-4 dni. Bardzo niekorzystne jest codzienne zraszanie, które prowadzi do wytwarzania płytkiego systemu korzeniowego i sprzyja rozwojowi chorób. Warstwa gleby, na której są korzenie (trawy korzenią się na głębokości ok. 10 cm) powinna być zawsze wilgotna. Dodatkowo trawa, która jest przyzwyczajona do rzadszego podlewania, lepiej rozbuduje system korzeniowy. W następnych sezonach trawa będzie już w stanie przetrwać bez podlewania ok. 2 tygodnie. Szybkie i powierzchowne zwilżanie darni również mija się z celem – woda nie będzie miała szans na przedostanie się do głębszych warstw gleby. Zamiast zasilić korzenie traw, pobudzi do wzrostu mech i drobne chwasty. Wyjątek stanowią świeżo założone trawniki. Należy podlewać je przynajmniej raz dziennie. Trawnik trzeba podlewać systematycznie, najlepiej rozproszonym strumieniem wody, tak długo aż ziemia nasyci się do głębokości około 15 cm. Do podlewania trawnika sprawdzą się doskonale zraszacze przenośne, jednak najwygodniejsze są automatyczne systemy nawadniania z czujnikiem wilgotności i deszczowym.

 

Wertykulator/aerator

Z początkiem wiosny trzeba odświeżyć trawnik po ciężkiej zimie. Zaczynamy od gruntownych porządków: zebrania gałęzi i śmieci oraz wygrabienia zaschniętych źdźbeł trawy. Oczyszczony trawnik jest już gotowy na zabiegi wertykulacji i aeracji.

Wertykulator i areatot to z pewnością bardzo przydatne urządzenia lub urządzenie 2 w 1. Nawet jeśli jego zakup na początku wydaje Ci się zbędny bardzo szybko docenicie jaka korzyść płynie z posiadania takiego sprzętu. Jeśli więc zależy Ci na pięknym trawniku przez wiele sezonów nie pomijaj tego urządzenia na liście ogrodowych zakupów. Twoja trawa z pewności Ci to wynagrodzi. Podobnie jak w przypadku kosiarki możesz postawić na elektryczny lub spalinowy model urządzenia. Jest to zakup sprzętu na wiele lat, korzystamy zniego parę razy w roku.

 

 

Wertykulacja

Wertykulacja to zabieg, który polega na wyczesywaniu trawnika. Oznacza to usuwanie uschniętych źdźbeł trawy. Wyczesywanie jest połączone z nacinaniem darni do głębokości od 5 do 7 centymetrów. Dzięki tej czynności usuniesz zbitą, martwą trawę, czyli tzw. filc. Rozluźnisz także murawę.

ARTYKUŁ O ZABIEGU WERTYKULACJI

 

 

Aeracja

Aeracja następuje bezpośrednio po wertykulacji. Jest to proces nakłuwania murawy narzędziem ręcznym. Mogą nim być np. grabie. Nakłucia wykonuje się na głębokość 10 centymetrów. Pierwszą aerację dobrze jest wykonać w 2 roku od założenia trawnika. Możesz ją wykonać w okresie wiosny i późnego lata. Ważne jest, by wcześniej trawa była skoszona na wysokość 3 centymetrów.

ARTYKUŁ O ZABIEGU AREACJI

Krety i pędraki w trawniku

 

Kret, choć niepozorny, potrafi zniszczyć efekty naszej pracy. Na wstępie zrezygnujmy ze stosowania trutek, bo kret to gatunek objęty częściową ochroną. Zamiast tego dołóżmy starań, żeby skutecznie obrzydzić mu życie w naszym ogrodzie. Duża szansa, że kret sam da za wygraną i ruszy na poszukiwanie nowego terenu. Planując założenie trawnika, powinniśmy rozważyć rozłożenie siatki na krety. To najbardziej skuteczna metoda na poradzenie sobie z intruzem. Siatka, wykonana z metalu lub tworzywa, jest umieszczana pod trawnikiem.

ARTYKUŁ O PRZYGOTOWANIU TERENU POD TRAWNIK

Spore utrapienie stanowią pędraki, czyli larwy chrząszczy, które żywią się korzeniami traw. Ich nadmierna aktywność może doprowadzić do żółknięcia, usychania i obumierania darni.

ARTYKUŁ O WALCE Z PĘDRAKAMI

Uzupełnianie ubytków

Nawet najbardziej zadbany trawnik nie obejdzie się bez ubytków w glebie po okresie zimowym. Pierwszym krokiem jest usunięcie martwej trawy (wertykulacja i areacja). Jeśli na trawniku powstaną gołe (łyse) płaty gdzie nie rośnie trawa będziemy musieli dosiać nasiona. Pamiętajmy aby przed wysiewem nasion dobrze przekopać i rozgrabić glebę. Najlepiej kupić tą samą mieszankę traw, z której był zakładany trawnik. Nie zawsze jednak jest to możliwe gdyż szybko zapominamy jej nazwę (najlepiej róbmy zdjęcia opakowań wykorzystanej trawy w naszym ogrodzie). Jeżeli nie pamiętamy odmiany trawy możemy kupić tzn. mieszanki regeneracyjne (renowacyjne) jednak trawa, która wykiełkuje może się różnić od naszego trawnika kolorem i tempem wzrostu. Często w takim wypadku w miejscu łysych plam mamy ciemnozielone kępy. Dzieje się tak gdyż mieszanki renowacyjne złożone są głównie z rajgrasu angielskiego (życicy trwałej) – gatunku trawy, charakteryzującej się szybkim wzrostem.

 

Nawożenie

Nawożenie jest jedną z najważniejszych czynności, jakie wykonuje się podczas pielęgnacji trawnika. Pamiętajmy, że trawnik wymaga regularnego nawożenia – jest niezbędne aby murawa była soczyście zielona i prawidłowo rosła. W czasie całego sezonu trawnik nawozimy 3-4 krotnie. Ponadto stosowanie nawożenia zmniejsza możliwość występowania chwastów, jak również poprawia odporność trawnika na użytkowanie. Z punktu widzenia prawidłowego wzrostu i rozwoju traw nawożenie mineralne powinno uwzględniać przede wszystkim takie pierwiastki, jak azot, potas, fosfor, wapń, magnez, żelazo. Bez odpowiedniej dawki składników odżywczych trawa będzie słabnąć, a wygląd darni się pogorszy. Istnieje kilka typów, nawozów, które można stosować do nawożenia trawników (dostępne są różnego rodzaju nawozy - Nawóz do trawy dobry start, Nawóz do trawnika przeciw żółknięciu traw, Nawóz do regeneracji trawnika, Nawóz do trawnika, Nawóz do trawnika z mchem, Nawóz do trawnika zachwaszconego, Nawóz długodziałający, Nawóz do tawnika zagęszczający itd.). Mogą to być nawozy zawierające pojedyncze składniki pokarmowe lub nawozy wieloskładnikowe złożone z kilku składników pokarmowych. Nawóz można wysiać rzutowo lub dla większej precyzji, zastosować specjalny siewnik. Nie stosujmy nawozu na trawnik suchy, mocno nagrzany słońcem i pamiętajmy, że po zakończeniu nawożenia warto trawnik podlać. Pierwsze nawożenie trawnika powinno nastąpić na przełomie marca i kwietnia, tuż po pierwszym koszeniu. Wczesną wiosną, ale też późną jesienią dobrze jest rozrzucić cienką warstwę kompostu. Organiczna materia zwabi dżdżownice. To one wprowadzą materię w głąb gleby. Wraz z nią do wnętrza podłoża dotrą także składniki odżywcze. Gdy nie dysponujemy kompostem, zamiennikiem dla może być biohumus lub sztuczne nawozy mineralne, które są oznaczone jako wiosenne. Te konkretne nawozy zawierają dużo azotu, który odpowiada za szybki wzrost trawy. Najlepiej zastosować nawozy tzw. startowe lub wiosenne nawozy do trawników. Kolejne nawożenia trawnika najlepiej wykonywać w maju i w czerwcu (najpóźniej do połowy lipca) – do tego celu najlepiej zastosować uniwersalne nawozy do trawników. W połowie sierpnia ostatni raz nawozimy trawnik stosując tzw. nawozy jesienne. Jesienią używajmy nawozu bogatego w fosfor, aby wzmocnić trawę i pomóc jej w przetrwaniu zimy. Nawożenie trawnika zapewnia odpowiednie rozkrzewianie i wzrost roślin. Prace przeprowadzamy, gdy ziemia jest wilgotna, ale rośliny zdążą już obeschnąć (po deszczu lub podlewaniu). Ważne jest równomierne rozsypanie nawozu na powierzchni trawnika – inaczej rośliny będą rosły kępami o rozmaitym odcieniu zieleni i różnej wysokości. Żeby tego uniknąć, trzeba rozsiewać nawóz „na krzyż”, czyli raz wzdłuż, raz w poprzek trawnika. Poza nawożeniem mineralnym, pielęgnacja trawnika wymaga też stosowania nawozów organicznych. Bez nich nie utrzymamy odpowiedniej struktury i żyzności gleby, a co za tym idzie, dobrej kondycji traw. Dlatego na trawnikach należy stosować także kompost lub dobrze przekompostowany obornik.

 

Usuwanie chwastów

Najbardziej gęsty i idealnie przycięty trawnik nie będzie prezentował się dobrze, jeśli zostawimy na nim chwasty. Usuwanie ich to jedna z tych czynności, którą powininniśmy wykonywać regularnie. Dzięki systematycznej pracy, walka z chwastami jest mniej pracochłonna i zdecydowanie bardziej skuteczna niż późniejsze usuwanie chwastów. Zakładając trawnik upewnijmy się, że gleba jest dobrze spulchniona i odsłonięta. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest przekopanie gleby, by usunąć z niej młode siewki chwastów. Proces zwalczania chwastów to trudne zadanie, które wymaga systematyczności. Żeby uchronić trawnik przed chwastami, trzeba go właściwie pielęgnować: systematycznie kosić, nawozić i podlewać. Jeśli mimo naszych wysiłków, na murawie pojawią się chwasty, mamy do wyboru dwa rozwiązania. W przypadku mniejszych trawników możemy usunąć chwasty ręcznie. To skuteczna, ale pracochłonna metoda, która nie sprawdzi się na większych powierzchniach. Na wolnych miejscach natomiast możemy wyłożyć korę lub zasadzić w nich okrywowe rośliny. Dobrym wyborem będą lawenda, rojnik, floksy i barwinki. Regularne nawożenie trawnika ma wpływ na ograniczenie wyrastania chwastów. Nawożona trawa dobrze się krzewi. Dzięki temu staje się bardzo silną konkurencją dla chwastów i wypiera je z trawnika. Z kolei regularne koszenie jest w stanie zlikwidować na stałe chwasty, które nie lubią częstego przycinania. Jeśli zatem zastanawiamy się, jak zadbać o trawnik, koszenie na pewno będzie jednym z lepszych rozwiązań. Musimy pogodzić się z tym, że murawa nie będzie idealnie gładka i jednolita, dlatego musimy wypracować u siebie nawyk systematycznego dbania o trawnik i czyszczenia go z roślin innych niż trawy. Najlepiej usuwa się je, używając specjalnej wąskiej łopatki, którą podważa się korzenie.
Wiele chwastów niszczymy podczas regularnego koszenia jednak niektóre z nich (zwłaszcza chwasty tworzące niską rozetę liści są bardzo trudne do zwalczenia! Rośliny jednoroczne zazwyczaj nie wytrzymują częstego koszenia, natomiast chwasty dwuliścienne (np. mniszek, koniczyna, babka, stokrotka, powój, gwiazdnica) możemy usunąć herbicydem do chwastów dwuliściennych – np. Mniszek, Bofix, Chwastox, Starane i inne. Znacznie większy problem będziemy mieli z perzem, chwastnicą i innymi trawami gdyż nie ma skutecznego preparatu do ich zwalczania, bezpiecznego dla trawnika! Chwasty jednoliścienne (trawy) musimy usuwać ręcznie. W dużych ogrodach trzeba sięgnąć po preparaty chemiczne, przeznaczone do walki z chwastami (herbicydy). Używanie środków chemicznych środków chwastobójczych nie jest obojętne dla środowiska i stosujemy je w ostateczności. Pamiętajmy, żeby stosować środki selektywne, które nie szkodzą trawie, a jedynie wybranym gatunkom chwastów.

 

Piaskowanie

Piaskowanie powinno być wykonywane po wertykulacji i aeracji trawnika (patrz wyżej). Zabieg ten polega na rozrzucaniu piasku na murawę trawnika. Piaskowanie trawnika przyczynia się do powstawania nowych korzeni, rozłogów i pędów trawy. Piasek poprawia także przepuszczalność gleby i poprawia jej strukturę. Dzięki piaskowaniu trawnik staje się bardziej elastyczny. Piasek uzupełnia również nierówności w murawie.

ARTYKUŁ O PIASKOWANIU TRAWNIKA - na samym dole artykułu.

 

Wapnowanie

Zabieg ten przeprowadzamy raz na 2-3 lata. Pomiar pH podłoża robimy przy pomocy specjalnego urządzenia – pH metru lub oddać próbkę gleby do analizy w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Trawa najlepiej rośnie przy pH 6,0-6,5. Gdy pH gleby jest niższe (zbyt kwaśne) odkwaszamy glebę granulowanym wapnem do odkwaszania trawników, natomiast na glebach o pH 7,0–8,0 (zbyt zasadowych) stosujemy nawozy zakwaszające, np. siarczan amonu. Do odkwaszania trawnika można także stosować dolomit (nawóz wapniowo-magnezowy) jednak ze względu na formę pylistą, można wymieszać go z piaskiem. Zabieg najlepiej przeprowadzać wczesną wiosną (koniec lutego, marzec) lub jesienią (październik, listopad), ze względu na fakt, że proces przyswajania wapnia przez glebę jest procesem powolnym, wymagającym wysokiej wilgotności podłoża.

 

Wałowanie

Wałowanie trawnika ma na celu wyrównanie powierzchni, dociśnięcie korzeni murawy do gleby i pobudzenie traw do wzrostu. Powierzchnia trawnika powinna być gładka i zwarta. Służy temu wałowanie, po którym grunt jest wyrównany, kępki dociśnięte do ziemi, a trawy pobudzone do rozkrzewiania. Podłoże luźne i przepuszczalne należy wałować częściej niż ciężkie. Zabieg wykonuje się „na krzyż” wałem o ciężarze 70–300 kg (dostosowanym do rodzaju podłoża, bo zbyt lekki nie spełni zadania, a zbyt ciężki będzie się zapadał). Zabieg wykonujemy walcem ogrodowym (ciężar do 75 kg). Wałowanie przeprowadzamy wczesną wiosną oraz 2-3 dni przed i po pierwszym koszeniu.

 

Kosiarka

 

Jest niezbędnym sprzętem ogrodniczym, jeśli mamy nawet niewielki przydomowy trawnik. Zależnie od jego wielkości, kształtu i sposobu użytkowania, powinniśmy dobrać optymalny rodzaj urządzenia, które zapewni wygodne i szybkie przycinanie trawy.

 

Podkaszarka

Dociera nawet do nieprzystępnych miejsc, warto używać wykaszarek wyposażonych w noże do trawy lub głowicę żyłkową. Służą do wycinania trawy i chwastów oraz dokaszania małych skrawków trawnika wokół drzew i pod krzewami, a także do koszenia na zboczach i w rowach. Aby trawnik sprawiał wrażenie naprawdę zadbanego, warto przynajmniej po pierwszym wiosennym koszeniu dociąć jego brzegi specjalnym półokrągłym szpadlem.

 

Rozsiewacz nawozu

To małe niepozorne urządzenie możesz kupić w sklepie ogrodniczym już za kilkadziesiąt złotych. Jego podstawowym zastosowaniem jest równomierne rozprowadzenie nawozu na trawie. Jest to jednak niezwykle ważne i odpowiedzialne zadanie, ponieważ rozrzucanie nawozu ręcznie może spowodować, że trawa będzie rosła nierównomiernie. Stworzą się przez to place z ładniejszą i brzydszą trawą, a to zepsuje cały efekt.