Parch jabłoni

 

Grusze to zaraz po jabłoni najczęściej uprawiane drzewa w Polsce. Niestety są one bardzo wrażliwe na choroby pochodzenia grzybowego, z których najpopularniejszy jest parch gruszy. Bez podjęcia odpowiednich działań prewencyjnych parch może doprowadzić do opadnięcia wszystkich liści i zmniejszenia lub całkowitego zniszczenia plonów.

 

Co to jest parch gruszy?
Parch gruszy to choroba wywołana przez grzyb Venturia pirina. Jego pojawieniu się sprzyja kilkugodzinne zwilżenie liści poprzez długotrwały deszcz lub też utrzymującą się mgłę. Temperatura idealna dla patogenu to 17 do 23°C. Parch gruszy sprawia, że roślina żywicielska traci zgromadzoną w swoich częściach nadziemnych wodę, co skutkuje opadaniem uschniętych liści i zawiązków owoców.

Proces infekcji rozpoczyna się wczesną wiosną i trwa do okresu kwitnienia i po nim, przez co skutecznie hamuje rozwój rośliny, jednocześnie znacznie obniżając plon. Owoce porażone parchem są nieatrakcyjne pod względem wyglądu i smaku, dlatego nie warto ich spożywać.

 

Parch gruszy — objawy
Parch gruszy powoduje poważne uszkodzenia drzew. Infekując roślinę, silnie zaburza jej gospodarkę wodną. Pojawiające się grzybnie deformują i wysuszają liście, przez co te zaczynają masowo opadać. Następne w kolejności jest znaczne zmniejszenie plonów.

Objawy choroby pojawiają się na wszystkich częściach rośliny. Są na tyle charakterystyczne, że bardzo łatwo na ich podstawie rozpoznać rodzaj choroby toczącej drzewo.

Liście porażone przez parch gruszy mają brunatnozielone plamy na spodniej stronie, wzdłuż nerwu głównego. Plamy powiększają się, korkowacieją i ciemnieją, aż pojawią się na nich zarodniki konidialne. Liście zostają zdeformowane i usychają, aby następnie opaść.
Zawiązki owoców są pokryte nieregularnymi, ciemnymi plamami. Poprzez powiększanie się plam zawiązki ulegają deformacji i mogą przedwcześnie opaść. Podobnie rzecz się ma z młodymi i starszymi owocami rośliny, które są równie podatne na grzybnię.
Jeśli warunki atmosferyczne są sprzyjające, porażone zostają młode wierzchołki pędów, na których pojawiają się korkowaciejące plamy. Wiosną kolejnego roku na porażonych wcześniej pędach pojawiają się charakterystyczne pęknięcia.

 

Jak rozwija się parch gruszy?
Venturia pirina to grzyb o podobnym cyklu rozwojowym co Venturia inaequalis. Otocznie zagnieżdżone na liściach sprawiają, że te opadają i stają się miejscem zimowania patogenu. Wraz z przyjściem deszczowej i dosyć ciepłej wiosny zimujące otocznie zaczynają dojrzewać. Ich rozwój trwa kilka dni, po których na zewnątrz wydostaje się około 1000 dojrzałych zarodników workowych. Kiedy otocznie zostaną zwilżone wodą, deszczem, zaczynają pęcznieć i pękają, rozsiewając swoją zawartość nawet na kilkaset metrów. Cykl ten powtarza się kilka razy, aż do całkowitego opróżnienia wszystkich zimujących otoczni.

 

Rodzaje infekcji patogenu
Kiedy zarodniki workowe dostaną się na roślinę żywicielską, zaczynają się po niej rozprzestrzeniać w bardzo szybkim tempie. Już w ciągu kilku godzin na gruszy powstają niebezpieczne grzybnie, infekując ją. Grzybnie dojrzewają około 8 dni, aby po tym czasie wypuścić na zewnątrz zarodniki konidialne, które zasiedlają roślinę żywicielską i rośliny sąsiednie, jeśli rosną blisko. To nazywane jest infekcją wtórną, która zaczyna się po kwitnieniu i trwa aż do pojawienia się plonów.

 

Jakie są ekologiczne, a jakie chemiczne sposoby na walkę z parchem gruszy?
Parch gruszy jest na tyle popularną i znaną chorobą, że od dawna istnieją programy prewencyjne pomagające zapobiegać infekcjom grzyba. Działania profilaktyczne obejmują zarówno zabiegi pielęgnacyjne mające na celu ograniczenie ryzyka pojawienia się parcha, jak i opryski. W pierwszej kolejności warto zainteresować się preparatami ekologicznymi, których na rynku jest dziś naprawdę dużo.

 

Zabiegi profilaktyczne
Pierwszą ważną kwestią jest wybieranie takich odmian grusz, które są mało wrażliwe na parcha. Niestety, nie zostały jeszcze wyodrębnione warianty całkowicie odporne na tę wyniszczającą chorobę. Drugą kwestią jest dbanie o wycinanie podejrzanie wyglądających pędów i pozbywanie się opadniętych liści poprzez ich zbieranie i palenie. Jeśli będziesz zostawiał resztki rośliny, stworzysz patogenowi parcha gruszy idealne warunki rozwojowe.

Dobrym sposobem na prewencyjne działanie jest zaszczepienie na liściach rośliny grzyba, który jest pożyteczny, ponieważ niweluje działanie tego infekcyjnego nawet w 80%.

 

Opryski prewencyjne
Zabiegi prewencyjne obejmujące działania przeciwdziałające parchowi gruszy to przede wszystkim opryski dobrze dobranymi fungicydami. Pamiętaj, że możesz je dobierać jedynie z aktualnej listy dostępnych do użytku środków chemicznej ochrony roślin. Każdego roku jest ona aktualizowana i najczęściej znikają z niej wszystkie lub większość środków dostępnych w poprzednim roku.

Opryski prewencyjne stosuje się już w momencie rozwoju pierwszych liści. Nie zapominaj, że zabieg z użyciem fungicydu będzie skuteczny tylko wtedy, gdy wykonasz go w suchy, bezwietrzny dzień. Jego skuteczność trwa zwykle około tygodnia, jednakże każdy deszcz powoduje osłabienie jego efektów działania. Między następującymi po sobie opryskami zwykle musisz robić przerwy trwające od 10 do 14 dni.

Jeśli zechcesz użyć oprysku miedzianowego, musisz przeprowadzić zabieg w fazie zielonego pąka i fazie pękania pąków. To dobry środek do pierwszych działań prewencyjnych, ale zwróć uwagę na fakt, że może on powodować poparzenia rośliny. Bądź więc ostrożny.

 

Opryski ekologiczne
Jeśli nie chcesz stosować chemii w działaniu profilaktycznym, możesz spróbować oprysków, które stworzysz na bazie naturalnego surowca. Doskonale nada się do tego skrzyp polny. Opryski tym preparatem można prowadzić od fazy pękania pąków aż do okresu po kwitnieniu. Oznacza to wykonanie około 6 zabiegów, między którymi zastosujesz tygodniową przerwę.

 

Zwalczanie parcha gruszy po pojawieniu się objawów
Lustracja to jeden ze najważniejszych obowiązków każdego właściciela sadu. Jeśli zaniechasz regularnego sprawdzania drzew, twoje rośliny szybko ulegną atakom powszechnych chorób i szkodników. Podczas regularnej lustracji swojego sadu zwróć szczególną uwagę na wczesne objawy zwiastujące pojawienie się parcha.

W pierwszej kolejności usuń wszystkie porażone części rośliny i je spal. Następnie zastosuj dobry oprysk. Miej na uwadze, że grzyb wywołujący parcha gruszy bardzo łatwo uodparnia się na często używane fungicydy. Jeśli więc używałeś określonego środka chemicznego w programie prewencyjnym, do zwalczania użyj innego fungicydu. Jeśli widzisz wyraźne objawy parcha, zastosuj dawki wyższe niż te zalecane przez producenta. W tej sposób szybko ograniczysz szkody, jakie mogłaby wywołać choroba.

Walka z parchem gruszy nie jest łatwa, ale czujność i szybkie reagowanie może uchronić cię przed całkowitą utratą plonów. Działaj regularnie i nie bój się używać silnych fungicydów. Czasami tylko one będą w stanie skutecznie zadziałać, szczególnie jeśli nie zauważyłeś początkowych objawów i zaczynasz działać w momencie, w którym masz już za sobą infekcję pierwotną. Pamiętaj też, że silnie porażone rośliny warto usunąć, a następnie zdezynfekować podłoże, w którym rosły. Odpowiednie działanie zwróci ci się w postaci wartościowego, wysokiego plonu.

 

Ze względu na coraz liczniejsze przypadki występowania parcha jabłoni zalecamy po 15 lutym zastosować opryski i po dwóch tygodniach powtórzyć.

 

 

Chemiczne środki, które możemy polecić do oprysku przeciwko parchowi jabłoni:

 

- przed kwitnieniem Miedzian 50WP, Syllit 65WP, Score 250EC, Miedzian Extra 350 SC, Polyram 70 WG, Pomarsol F 80 WG, Captan 50 WP/80WG

- w trakcie kwitnienia to Kaptan zawiesinowy 50WP, Mythos 300 SC, Chorus 75 WG, Zato 50 WG, Discus 500 WG, Ardent 500 SC, Mythos 300 SC. Wśród fungicydów stosowanych do ochrony przed parchem jabłoni, niektóre działają jednocześnie przeciwko mączniakowi jabłoni np.– Zato 50 WG, Discus 500 WG

- po kwitnieniu to Bumper 250 EC, Sparta 250 EW

 

Środki te przede wszystkim hamują proces oddychania grzybów, powodują zaburzenia w wymianie substancji chemicznej pomiędzy komórką grzyba, a otoczeniem hamują biosyntezy białek i kwasów nukleinowych, stymulują procesy odpornościowe w roślinie.

 

 

Z ekologicznych sposobów walki z parchem jabłoni polecamy:

 

Skrzyp na parch jabłoni

 

Najczęściej polecanym naturalnym i ekologicznym sposobem na parcha jabłoni jest przygotowanie wyciągu lub wywaru ze skrzypu polnego. Jak widać jest to nie tylko trudny do zwalczenia chwast, ale może też okazać się bardzo pomocny, przy uporczywych chorobach grzybowych roślin. Wyciąg należy przygotować w proporcjach 1:5, natomiast wywar 1:4. Tak przygotowanym roztworem należy dokładnie opryskać chore drzewo - koniecznie pamiętając o spodniej stronie liści i innych zakamarkach drzewa. Zabieg taki należy przeprowadzić wczesną wiosną. Taki oprysk bez przeszkód możemy także wykonać przy parchu gruszy.

Do tego zabiegu możemy wykorzystać także gotowy preparat, którego receptura powstaje na bazie skrzypu - Evasiol. Opryski tym środkiem należy przeprowadzać regularnie co 7 dni. Zabiegi z udziałem Evasiolu przeprowadzamy od kiedy zacznie się faza pękania pąków kwiatowych aż do zakończenia procesu kwitnienia jabłoni. W jednym sezonie możemy przeprowadzić maksymalnie 6 zabiegów, w zależności od indywidualnej oceny sytuacji.

 

 

Mocznik na parch jabłoni.

Kolejnym bardzo polecanym sposobem na parch jabłoni jest oprysk z 5% roztworu mocznika. Jesienne opryski mocznikiem zaleca się wykonywać zależnie od pogody na przełomie października i listopada. Oprysk mocznikiem trzeba przeprowadzić szczególnie dokładnie pamiętając o spodniej i górnej stronie liści i gałęzi rośliny. Stosowanie oprysku z mocznika pozwala na wyeliminowanie większości zarodników Venturia Inaequalis, które gromadzą i tworzą się na liściach jabłoni. Jesienne opryski drzew owocowych znacząco zmniejszają ryzyko nawrotu choroby w kolejnym sezonie.