Mątwik burakowy

 

 

Jego obecność rozpoznaje się po brodzie, jaką tworzą korzenie buraków. Mątwik burakowy to nicień. Atakuje buraki ćwikłowe, liściowe, cukrowe, pastewne. W polskim klimacie szkodnik ten jest w stanie wygenerować 2 pokolenia w ciągu roku. Porażenie plantacji mątwikiem powoduje straty mogące przekraczać 30% plonu. Samica mątwika burakowego jest barwy białej o cytrynowatym kształcie i średnicy wynoszącej około 1 mm. Samce są podłużne o robakowatym kształcie i osiągają długość 0,8–1,5 mm. Mątwik burakowy zimuje w cystach w postaci jaj. Gdy temperatura gleby przekroczy 8 stopni C z cyst wykluwają się larwy. Po wykluciu larwy wnikają do korzonków roślin żywicielskich gdzie żerują i przechodzą kolejne linienia. Po 4 linieniach samce osiągają dojrzałość płciową i opuszczają korzenie w celu poszukiwania samic. W korzonkach samice pęcznieją i stają się widoczne gołym okiem. Po zapłodnieniu samce giną. Samice zamierają po zakończeniu sezonu wegetacyjnego, a ich ciało przekształca się w brązową cystę wypełnioną jajami. Cysty zachowują żywotność w glebie do 10 lat.
Po wyglądzie buraków rosnących na grządce trudno rozpoznać, że zaatakował je mątwik burakowy. Buraki rosną słabo, mają słabe liście, żółkną. Ogólnie sprawiają wrażenie, jakby im brakowało nawożenia i podlewania. Objawy widać dopiero po wyrwaniu buraka z ziemi. Burak zaatakowany przez nicienie ma charakterystyczną brodę na korzeniach. Czasem jest ona mała (gdy pasożytów jest niewiele), a czasem duża, jak „u drwala” (jeśli pasożyty występują masowo).

 

 

Zapobieganie i zwalczanie.
W zwalczaniu mątwika burakowego przede wszystkim ważne jest stosowanie odpowiedniego zmianowania. Płodozmian - To bardzo skuteczny i tani sposób zapobiegania nicieniom. Cysty z jajami mątwika burakowego giną w glebie po kilku latach. W tym samym miejscu buraki nie powinny być uprawiane częściej niż co 4 lata.
Nie siać buraków po szpinaku i kapuście - Mątwik burakowy pasożytuje również w szpinaku i kapuście. Dlatego trzeba unikać siania buraków po tych warzywach (zwłaszcza szpinaku).
Słomiasty obornik - Grzyby rozkładające w glebie słomę z obornika powodują, że nicienie gorzej się rozwijają i giną. Dlatego lepiej, jeśli jest możliwość, nawozić ziemię pod buraki obornikiem ze słomą.
Przed burakami zaś można siać gorczycę białą, ale tylko odmiany Maxi i Metex. Sprawiają one, że z cyst wylęgają się larwy mątwika burakowego. Nie znajdują buraków i giną.
W walce z mątwikiem burakowym duże znaczenie ma także przewietrzanie gleby, które powoduje intensywniejsze wychodzenie larw z cyst. Dzięki takim zabiegom również redukujemy liczebność tych nicieni w glebie. Przewietrzanie gleby należy wykonywać przed uprawą roślin wrogich lub obojętnych. Nie jest natomiast zalecane przed uprawą roślin atakowanych przez mątwika ponieważ może sprzyjać silniejszemu porażaniu roślin.
Jeżeli pole jest zainfekowane mątwikiem burakowym, w latach przerwy w uprawie roślin żywicielskich zaleca się stosowanie tzw. roślin chwytnych o krótkim okresie wegetacji, co uniemożliwia osiągnięcie przez tego nicienia pełnego cyklu rozwojowego. Rośliny te zbierane są z pola przed uzyskaniem przez mątwika burakowego dojrzałości płciowej i złożeniem jaj, a tym samym przyczyniają się do obniżenia jego populacji. Roślinami chwytnymi są: wczesne odmiany kapusty i kalafiora, szpinak i rzodkiewka uprawiane dla celów konsumpcyjnych. Natomiast na szpinaku i rzodkiewce uprawianych na nasiona następuje pełny cykl rozwojowy szkodnika.