Przygotowanie kompostu

 

 

 

Kompostowanie, czyli przyspieszanie naturalnego procesu rozkładu martwego materiału organicznego to prosta sztuka, ale jak wszystko w ogrodzie, można praktykować ją na różne sposoby. Nawożąc ogród własnym kompostem zapewniamy roślinom wszystkie potrzebne im substancje odżywcze. Prawidłowo przygotowany kompost jest przyjemny w dotyku a zapachem przypomina glebę albo ściółkę leśną. Dlaczego ziemia uniwersalna ze sklepu nie zastąpi nam kompostu?

 

Kompostowanie

Jest to proces przyspieszania naturalnego procesu rozkładu martwego materiału organicznego to prosta sztuka, ale jak wszystko w kompostogrodzie, można praktykować ją na różne sposoby. Nawożąc ogród własnym kompostem zapewniamy roślinom wszystkie potrzebne im substancje odżywcze. Prawidłowo przygotowany kompost jest przyjemny w dotyku a zapachem przypomina glebę albo ściółkę leśną. Dlaczego ziemia uniwersalna ze sklepu nie zastąpi nam kompostu? Dlaczego glebę w mieście warto wzbogacać kompostem i jaki kompostownik wybudować w ogrodzie społecznościowym?

 

Dlaczego kompostować

Kompost powstały z resztek ogrodowych i kuchennych zawiera substancje odżywcze odpowiednie dla danego środowiska i utrzymuje równowagę ekologiczną. Jest darmowym, dobrej jakości nawozem, którego nie da się zastąpić kupowaną ziemią uniwersalną, czyli torfem.

Dostępna w sklepach ziemia uniwersalna w istocie nie jest ziemią lecz substratem torfowym, który choć dobrze magazynuje wodę i powietrze, jest ubogi w substancję odżywcze. Torf pozyskuje się z torfowisk, czyli mokradeł będących siedliskami roślin i zwierząt rzadkich i chronionych z ogromną różnorodnością gatunkową i liczebnością organizmów żywych. Torfowiska są zbiornikami retencyjnymi, przeciwdziałają suszom stopniowo uwalniając wilgoć do atmosfery. Dodatkowo filtrują wody gruntowe poprzez wychwytywanie związków azotu i fosforu, magazynują też gazy cieplarniane: dwutlenek węgla i metan. Eksploatacja i degradacja torfowisk przyczynia się znacząco do globalnego ocieplenia. Więcej o ochronie torfowisk można przeczytać na stronie Centrum Ochrony Mokradeł.

Kompost z odpadów organicznych jest pełnowartościowym nawozem, który mieszamy z ziemią ogrodową. Kupując tę ziemię na tony, warto ją przekopać kompostem z rodzimych odpadów, wprowadzając w nią lokalne mikroorganizmy i bakterie. Kompost liściowy, z liści ogrodowych albo parkowych jest w przeciwieństwie do ziemi uniwersalnej idealnym, darmowym podłożem do roślin doniczkowych. Można go zrobić na balkonie, w piwnicy, w garażu albo w ogrodzie. Jesienią pakujemy liście do worka foliowego, zamykamy worek, zimą od czasu do czasu zaglądamy i mieszamy liście a na wiosnę ziemia doniczkowa będzie gotowa do użycia.

Kompostować możemy odpady ogrodowe i resztki kuchenne. Szacuje się, że w Polsce 50 do 60% naszych odpadów domowych to odpady organiczne, które można lokalnie przekompostować. Obecnie mieszane odpady organiczne i nieorganiczne trafiają na wysypiska (szacunkowo 75% odpadów miejskich to biodegradowalne materiały organiczne). Tam podlegają procesowi gnicia, w wyniku którego ulatniają się szkodliwe gazy, w tym cieplarniane (m.in. metan i inne węglowodory, dwutlenek węgla, siarkowodór). Wyrzucanie odpadów organicznych na kompostownik pozwala częściowo zredukować nasz wkład w wysypiska, a przemieszanie odpadów kuchennych z ogrodowymi wzbogaci kompost o dodatkowe substancje odżywcze i przyspieszy ich rozkład.

 

Jak przyspieszyć kompostowanie? Sposoby na szybki kompost!

Kompostowanie jest naturalnym procesem przemiany odpadów roślinnych w łatwo przyswajalny dla roślin nawóz organiczny, nazywany kompostem. Proces powstawania kompostu jest długotrwały i zazwyczaj trwa od 10 do 12 miesięcy. To sprawia, że warto poznać kilka sztuczek jak przyspieszyć kompostowanie, dzięki którym gotowy, dojrzały kompost otrzymamy w zaledwie 3-4 miesiące.

Oto najlepsze 6 sposobów na szybki kompost!

 

Startery kompostowe

Pierwszym sposobem aby przyspieszyć kompostowanie jest dodanie do pryzmy kompostowej szczepionek i aktywatorów kompostowych, czyli tzw. starterów. Startery dostępne są w większości sklepów ogrodniczych. Zawierają one specjalne szczepy bakterii tlenowych, przyspieszających rozkład materii organicznej. Zapewniają odpowiedni stosunek węgla do azotu (C:N) oraz regulują temperaturę wewnątrz pryzmy kompostowej.
Do tego typu starterów należy nawóz Active Composter firmy Target, który dostarcza duże ilości azotu, niezbędnego do prawidłowego rozwoju bakterii kompostujących i tym samym sprzyjającego produkcji biomasy. Ten preparat przyspieszający kompostowanie wykazuje efekt 2w1, gdyż jednocześnie przyspiesza proces uzyskiwania kompostu oraz wzbogaca go w cenny dla roślin azot. Środek ten charakteryzuje się bardzo dobrym stosunkiem jakości do ceny. Przy atrakcyjnej cenie jest dwukrotnie bardziej wydajny niż niektóre inne podobne produkty.
Taki aktywator azotowy do kompostu będzie szczególnie przydatny, jeżeli kompostujemy materiał organiczny ubogi w azot, jak np. zrębki, trociny, korę, słomę czy suche liście opadłe z drzew.

 

Preparaty ziołowe

 

 

Innym sposobem na szybki kompost jest polewanie pryzmy biodynamicznymi preparatami z ziół. Najlepsze efekty osiąga się, wykorzystując ziele mniszka lekarskiego, krwawnika pospolitego i rumianku. Z wymienionych roślin przygotowujemy wywary, napary lub wyciągi.

Wywar z rumianku: 2 łyżki stołowe suszonych kwiatów rumianku gotujemy w 1 l wody. Po ostygnięciu przecedzamy roztwór i przez całe lato co jakiś czas podlewamy pryzmę kompostową.

Wyciąg z mniszka lekarskiego: 15-20 g suszu lub 150-200 g świeżego ziela mniszka lekarskiego (razem z korzeniem i kwiatem) zalewamy 1 l wody i odstawiamy na 24 godziny. Na pryzmę wylewamy płyn razem z resztkami roślinnymi. Wyciąg z mniszka lekarskiego stosujemy jesienią.

 

 

Dojrzały kompost jako aktywator

 

 

Kolejnym rozwiązaniem jest nasączenie świeżo założonej pryzmy kompostowej wodnym roztworem dojrzałego kompostu z dodatkiem nawozu azotowego. Aby go przygotować należy pobraną porcję dojrzałego kompostu wymieszać z wodą w stosunku 1:7 i odstawić na 12 godzin, co jakiś czas mieszając roztwór. Tuz przed dodaniem roztworu do pryzmy, dodajemy do niego dawkę nawozu np. siarczanu amonu.

 

Grzybnia do kompostowania

 

 

Kolejnym sposobem na przyspieszenie procesu kopostowania jest ekologiczna grzybnia do rozkładu pni i kompostowania. W swoim składzie zawiera ona grzyba Peniophora gigantea, który szybko rozkłada szczątki roślinne, powodując ich butwienie. Grzybnia ta jest tak skuteczna, że poleca się ją do usuwania pni pozostałych po ściętych drzewach. Potrafi taki pieniek rozłożyć w ciągu 6 miesięcy do takiego stopnia, że za pomocą łopaty lub grabi bez trudu można go rozkruszyć.

Grzybnia ta dodana do kompostu znacznie przyspiesza proces kompostowania. Okazuje się szczególnie pomocna, jeśli do kompostownika wrzucane są ścięte gałęzie i zdrewniałe pędy ogrodowych drzewek i krzewów. Dzięki grzybni bez trudu są one zamieniane na kompost.

 

 

Dżdżownice kompostowe

 

 

 

Dżdżownice zwykle w naturalny sposób znajdują drogę do założonego bezpośrednio na ziemi kompostownika. Zwabić można je dodając do pryzmy słodkie składniki, np. owoce. Do zamkniętych, plastikowych kompostowników możemy dodać dżdżownice zebrane w ogrodzie.

Efekt pracy tych niewielkich zwierzątek polega na drążeniu tuneli wewnątrz pryzmy kompostowej, dzięki czemu zwiększa się jej utlenienie. Ogranicza to niekorzystna beztlenową fermentacje, prowadzącą do gnicia resztek organicznych, co objawia się nieprzyjemnym kwaśnym zapachem. Ponadto dżdżownice odżywiają się wyłącznie obumarłymi resztkami roślinnymi, które w ich przewodzie pokarmowym ulegają przemianie w gotowe agregaty glebowe o pH 6,5-7,5.

Otrzymany w wyniku działalności dżdżownic produkt to tzw. wermikompostem lub biohumus. Jest to najlepiej rozłożona forma kompostu. Najbardziej wydajne w produkcji biohumusu są dżdżownice kalifornijskie. Można kupić je na specjalistycznych fermach lub w sklepach wędkarskich, które często oferują sprzedaż przez Internet. Ich długość życia wynosi nawet 16 lat! Jednak są wrażliwe na niskie temperatury, dlatego na zimę pryzmę kompostową należy dokładnie zabezpieczyć przed zimnem, za pomocą słomianych mat.

 

 

 

Termokompostownik

 

Termokompostowniki są to plastikowe pojemniki, z otworami w ściankach. Wewnątrz takiego kompostownika panuje podwyższona temperatura. Plastikowe ścianki, ogrzewane przez promienie słoneczne i oddają ciepło do wewnątrz, co przyśpiesza procesy rozkładu. Otwory w ściankach pojemnika zapewniają wentylację, ograniczając procesy gnilne. Zamknięta forma kompostownika sprawia, że masa organiczna zachowuje stałą wilgotność. W termokompostpwniku proces kompostowania przebiega nawet o 70% szybciej niż w kompostowniku tradycyjnym, a w czasie wysokich temperatur gotowy kompost możemy otrzymać już w 6-8 tygodni. Termokompostowniki dostępne są w centrach i sklepach ogrodniczych.

 

 

Kompost - domowa szczepionka z drożdży

 

 

Aby na kompost nie trzeba było czekać rok lub dłużej, trzeba go zaszczepić pożytecznymi mikroorganizmami. Szczepionkę, zwaną też aktywatorem, można kupić w sklepie albo w prosty sposób zrobić np. z drożdży.

Pożyteczne mikroorganizmy w kompoście to m.in. grzyby i bakterie. Im są bardziej różnorodne, tym szybciej rozkładają resztki. Dzięki temu kompostownik zapełniony wiosną można opróżnić już jesienią, a nawet - jeśli dużo w nim było trawy - wcześniej.

 

 

Przepis na szczepionkę do kompostu z drożdży

Składniki
10 dag drożdży
1 szklanka cukru
10 l ciepłej wody, np. nagrzanej przez słońce

 

Wykonanie
1. Drożdże włożyć do wiaderka i zasypać cukrem. Można składniki podziobać np. patykiem.
2. Po mniej więcej godzinie drożdże rozpuszczają się w cukrze i zaczynają szybko rosnąć.

W oryginalnym przepisie było 3 razy więcej cukru. Szklanka jednak wystarcza - drożdże zawsze pięknie rosną.
3. Zalać wodą rozpuszczone w cukrze drożdże i wymieszać patykiem. Woda nie musi być czysta, z kranu. Można użyć deszczówki albo wody pozostałej po myciu warzyw czy owoców. Na zdjęciu poniżej jest wykorzystana woda z mycia doniczek po rozsadzie.

Woda z recyklingu jest lepsza niż kranówka. Do szczepionki dostarcza się bowiem dodatkowo różnorodnych bakterii.
4. Po wymieszaniu wlać wszystko do kompostownika. Zaletą szczepionki drożdżowej jest przyjemny zapach. Poza tym nie zwabia ona much (w odróżnieniu np. od szczepionki z gnojówki pokrzywy).
Kompostowanie przyśpieszają także:
* dodatek azotu naturalnego (np. trawa lub zielone liście) lub sztucznego (np. mocznik)
* stary kompost
* gnojówki z niektórych roślin, np. pokrzywy