Mech na trawniku

 

 

Piękne zielone połacie z trawą przypominającą rozwinięty dywan, to niedościgłe marzenie każdego ogrodnika. W naszych warunkach glebowych i klimatycznych często borykamy się z wieloma problemami. Tym, co spędza sen z powiek ogrodnikowi odpowiedzialnemu za trawnik to inwazja mchów. Przypominający zieloną, miękką gąbkę mech ładnie wygląda jako ozdoba leśnego poszycia, ale niekoniecznie sprawdza się w przydomowym ogródku. Szpeci tym samym piękny trawnik i zniechęca ogrodnika. Mech trawnikowy stanowi źródło zmartwień dla niemal wszystkich posiadaczy dekoracyjnych trawników. Pojawia się najczęściej przy wilgotnej pogodzie, a rozwija najszybciej na stanowiskach z podłożem nieprzepuszczalnym, zbitym i zakwaszonym.

Mech to gatunek rośliny zarodnikowej niekwitnącej, rosnącej w gromadzie i tworzącej darnie w miejscach zacienionych i wilgotnych. Roślina jest bardzo ekspansywna, a dzięki ogromnym zdolnościom adaptacyjnym, szybko się rozprzestrzenia. Choć najczęstszym miejscem jej występowania jest las zapewniający jej idealne warunki do rozwoju, to często pojawia się też w innych miejscach. Potrafi zasiedlić niemal każde środowisko. Na trawnikach występuje, gdy ma sprzyjające warunki do rozwoju, np. gdy trawa jest niedożywiona, krótko przystrzyżona albo gleba ma słaby drenaż. Przewaga mchó w stosunku do traw to przede wszystkim brak systemu korzeniowego jako takiego. Mchy potrafią przyswajać wodę i substancje odżywcze całą powierzchnią ciała bezpośrednio z powietrza. W razie nieodpowiednich warunków mchy potrafią ograniczyć procesy życiowe do niezbędnego minimum i w kilka chwil powrócić do życia nawet po wielomiesięcznej suszy. Są odporne i nie posiadają wielu naturalnych wrogów w tym praktycznie nie chorują. Co w połączeniu z bardzo łatwą ekspansją, rozsiewają się poprzez wiatr lub fragmenty części wegetatywnych, czyni z nich bardzo trudnych przeciwników dla ogrodnika i dużą konkurencję dla traw.
W takich miejscach potrafi błyskawicznie zagłuszyć osłabioną trawę, która nie jest w stanie prawidłowo się krzewić ani pobierać z gleby składników pokarmowych.

 

Przyczyny powstawania mchu

 

Mech pojawia się na podłożu ciężkim i zbitym, a przy tym bardzo wilgotnym. Wyrasta również na tej ziemi, która nie miała drenażu. Ponadto, te chwasty dobrze czują się w podłożu o kwaśnym pH – wynoszącym około 5,5 jednostek. Mech jest pozbawiony korzeni, a utrzymuje się na ziemi za pomocą tak zwanych chwytników — jego budowa pozwala mu przetrwać w naprawdę trudnych warunkach.

Cień wielkiego drzewa lub budynku to idealne miejsce na rozrastanie się mchu. Natomiast aby trawa bujnie rosła, potrzebuje dużej ilości słońca. Jeśli nie jesteśmy w stanie zapewnić jej odpowiednich warunków świetlnych, może warto w zacienionych miejscach posadzić rośliny okrywowe. Należą do nich np.: bluszcz pospolity, barwinek pospolity, irga, trzmielina Fortune'a, konwalia majowa, funkia.

 

Zbyt kwaśna gleba

 

Jeśli stwierdzimy, że gleba jest zbyt kwaśna, należy zastosować nawóz wapniowo-magnezowy (np. Dolomit). Wapniowanie poprawi strukturę gleby i odkwasi podłoże. Trawnik najlepiej rośnie na glebie o odczynie obojętnym, jest wtedy gęsty i zwarty, co zapobiega rozrastaniu się mchu. Pamiętajmy, że nawozy, którymi nawozimy trawnik, powinny mieć odczyn obojętny lub zasadowy, nigdy – kwaśny.

 

Podłoże giniaste i nieprzepuszczalne

Zbyt gliniaste i nieprzepuszczalne podłoże, które zatrzymuje wilgoć, należy spulchnić, rozluźnić oraz zdrenować. Najlepiej zrobić to jeszcze przed założeniem trawnika. Gliniastą glebę należy wymieszać z piaskiem. Warstwę drenującą (np. drobny żwir) powinno umieścić się pod warstwą podłoża właściwego. Drenaż taki ułatwi usuwanie nadmiaru wody, szczególnie jeśli zamierzamy założyć trawnik w miejscu, gdzie jest wysoki poziom wód gruntowych. Jeśli natomiast chcemy poprawić przepuszczalność gleby na już istniejącym trawniku, możemy darń posypać piaskiem. Nie da to tak dobrych efektów, jak drenaż, ale ułatwi nieco odprowadzanie wody. Duża wilgotność sprzyja rozrastaniu się mchu, dlatego warto ograniczyć podlewanie trawnika. Jeśli mamy zamontowany system automatycznego nawadniania, warto zainwestować także w czujnik deszczu, który odcina dopływ wody, gdy opady są dostatecznie obfite.

 

Jak pozbyć się mchu z trawnika domowym sposobem?

Warto również odpowiednio dobierać gatunki traw do miejsca, w którym będą rosnąć. Jeśli w danym miejscu możliwy jest rozwój mchu, warto wybrać nasiona trawy odporne na zacienienie. Domowym sposobem na pozbycie się mchu z trawnika jest metoda mechaniczna. Nie wymaga ona stosowania dodatkowych preparatów i środków chemicznych. Polega na usunięciu mchu wraz z częścią podziemną. Aby prawidłowo wykonać ten zabieg, wykorzystaj specjalne narzędzia o ostrych, podgiętych zębach.

Słabością mchów jest ich zamiłowanie do wilgoci. Stosując silnie wysuszający siarczan żelaza uderzamy w mchy utrudniając lub wręcz uniemożliwiając im funkcjonowanie. Już w kilka dni po zastosowaniu siarczanu żelaza zarówno trawa jak i mech na naszym trawniku powinny przebarwić się na czarno. W przypadku trawy nie ma się czym martwić. Jest to naturalny proces wchłaniania preparatu. Trawa powróci do swej barwy w ciągu kilku, kilkunastu dni. Mech natomiast jest gotowy do usunięcia metodami mechanicznymi. Martwe plechy należy trwale usunąć z ogrodu, nie nadają się one do kompostowania. Siarczan żelaza jest szkodliwy dla zwierząt, dlatego po jego aplikacji powinniśmy zamknąć trawnik rekreacyjny na około tydzień a w przypadku pastwiska na 4 tygodnie.

Jak stosować siarczan żelaza?

Alternatywnym sposobem jest wykorzystanie dobrej jakości środków chemicznych. Powierzchnię, na której pojawił się mech w ogrodzie, dokładnie spryskaj specjalnym nawozem do trawników służącym do usuwania mchu. Następnie odczekaj około 7 dni, aby środek na mech dokładnie wniknął w jego komórki, powodując ich rozpad oraz obumarcie.
Niekiedy jednorazowy oprysk na mech może nie wystarczyć. Dlatego na trawniku, na którym pojawił się mech, zaleca się systematycznie, tj. co kilka tygodni, stosowanie specjalnych herbicydów z siarczanem żelaza. To składnik, który zwalcza mech i osłabia jego wzrost. Regularne nawożenie trawnika preparatami tego typu likwiduje mech i zapobiega jego pojawianiu się w przyszłości.

Siarczan żelaza stosujemy wczesną wiosną, ale można go stosować przez pełen okres wegetacyjny od kwietnia do czerwca. Działa on w temperaturach już od zera stopni Celsjusza. Preparat będzie najskuteczniejszy gdy zastosujemy go jeszcze przed wiosennym nawożeniem tuż po pierwszym pozimowym koszeniu trawnika. Stosowanie w czasie sezonu zawsze powinno być poprzedzone koszeniem i w kilka kilkanaście dni po zabiegu dobrze jest zadbać o dokarmienie trawy odpowiednim do jej etapu wegetacyjnego nawozem.

Zanim przystąpimy do aplikacji siarczanu żelaza musimy zabezpieczyć się przed jego niepożądanym działaniem. Siarczan żelaza działa szkodliwie po połknięciu dlatego podczas zabiegów z jego udziałem nie jemy i nie pijemy. Siarczan żelaza działa drażniąco na oczy i skórę dlatego stosujemy rękawice ochronne, odzież roboczą i ochronę oczu.

 

Jakie dawki siarczanu żelaza na trawnik?

Preparat dostępny jest w formie pylistego proszku, pudru. Można go stosować w tej formie rozsypując bezpośrednio na powierzchni trawnika w ilości od 2 do 4 kg na 100 m2.

Jednak najskuteczniejszy sposób aplikacji to oprysk 3-5 % roztworem wodnym. Wydajność takiego roztworu to 1 l na 5 m2. Standardowo wystarczy zastosowanie 3 % roztworu. Bardziej stężone roztwory stosujemy przy wyjątkowo dużych ilościach szczególnie opornego mchu.

Preparat możemy podawać w formie roztworu wodnego także podczas podlewania. Zalecane jest wówczas stosowanie konewki lub zraszacza ogrodowego. Taka forma aplikacji wymaga 0,5 – 2 % stężenia wodnego roztworu siarczanu żelaza. Niestety ze względu na dużą trudność tej formy aplikacji jest ona raczej rzadko stosowana. Może znajdować zastosowanie jedynie w przypadku małych trawników klombów lub miejscowego ograniczonego występowania mchu. Podlanie konewką nawet kilkudziesięciu metrów kwadratowych trawnika, gdy na każdy metr kwadratowy potrzebujemy ok jednego litra roztworu przerośnie każdego ogrodnika. Wprowadzenie roztworu do systemu zraszającego jest kuszące, ale nie jest to prosta operacja od strony technicznej.

 

 

Przygotowanie roztwóru siarczanu żelaza do oprysku lub podlewania trawnika

Do oprysków potrzebujemy roztworów 3-5 %. Wydajność roztworu to ok 1 litr na każde 5 m2 trawnika. Czyli jeśli mamy trawnik o powierzchni ok 50 m2 potrzebujemy 10 litrów cieczy. Aby przygotować 1 l cieczy do oprysku, jeśli wybieramy stężenie 3 % potrzebujemy 30 g siarczanu żelaza na każdy litr wody. Możemy używać wody wodociągowej. Jeśli wybieramy stężenie wyższe musimy do 30 g siarczanu żelaza na litr wody dodać 10 g siarczanu na każdy kolejny procent stężenia. Czyli by uzyskać stężenie 4 % bierzemy 40 g siarczanu, 5 % - 50 g siarczanu.

Do podlewania za pomocą konewki lub zraszaczy używamy roztworów od 0,5 % do 2 %. Przy wydajności ok 1 litra na 1 m2. Czyli jeśli mamy niewielki trawnik przed domem o wymiarach 3 na 4 m, jego powierzchnia to 12 m2. Wystarczy nam więc jedna 12 l konewka wody wodociągowej z rozpuszczonym siarczanem żelaza. Aby uzyskać roztwór 0,5 % podobnie jak w przypadku roztworu do oprysku potrzebujemy 1 litra wody wodociągowej i 5 g siarczanu. Podobnie jak poprzednio na każdy 1 % stężenia w jednym litrze potrzebujemy 10 g siarczanu. Czyli jeśli chcemy podlać nasz trawnik o powierzchni 12 m2 dwunastoma litrami roztworu o stężeniu 2 % potrzebujemy 12 l wody i 2 x 10g siarczanu x 12 litrów roztworu czyli 240 g siarczanu. Odmierzoną substancje dodajemy do wody i rozpuszczamy silnie mieszając. Siarczan miedzi jest dobrze rozpuszczalny w wodzie nie powinniśmy mieć problemów z jego równomiernym rozprowadzeniem w cieczy.

Jeśli po spryskaniu trawnik barwi się na czarno, to znaczy, że środek przeciwko mchom działa poprawnie. Zabarwienie zniknie po kilku lub kilkunastu dniach od pierwszej aplikacji. Po tym czasie możemy się pozbyć mchu, usuwając z trawnika jego martwe kępki.

 

Siarczan żelaza a kostka brukowa lub betonowa

Niestety siarczan żelaza silnie barwi wszelkie powierzchnie betonowe i inne porowate nasiąkliwe powierzchnie z kamieni naturalnych i sztucznych. Zabarwienia mają charakterystyczny rdzawy odcień ich usunięcie jest trudne jeśli kamień, beton nie był wcześniej hydrofobizowany.

 

Pamiętajcie!

Jeśli posiadacie zwierzę, które na co dzień przebywa wokół domu, na czas usuwania mchu powinniśmy zapewnić mu inne schronienie, gdyż stosowanie nawozów na trawniku może się dla niego okazać niebezpieczne. Nawóz może zaszkodzić Twojemu pupilowi. W przypadku ogródka przydomowego wystarczy tydzień, aby trawa była neutralna dla zdrowia zwierząt. Jeśli jednak chodzi o większe tereny, na przykład pastwiska, czas wydłuża się do 1 miesiąca. Warto również podkreślić, że siarczan żelaza nie tylko usuwa niechciany mech z trawnika, ale również wzmacnia pozostałe rośliny. Dzięki temu przeciwdziała także niektórym chorobom, na które może cierpieć trawa.

 

Anty mech i stop mech, czyli specjalny nawóz z siarczanem żelaza

Do zwalczania mchu warto zastosować chemiczne środki ochrony roślin. Wyróżnia się wśród nich między innymi różnego rodzaju preparaty chwastobójcze. Są efektywne, ale z zasady działają krótko. Ze względu na to, że mech odrasta w szybkim tempie, trawnik należy spryskiwać wybranym środkiem co kilka tygodni. Jednak zanim przystąpisz do działania, przygotuj odpowiednio swój ogród. Głównym składnikiem nawozów na mech rosnący na trawniku jest związek siarczanu żelaza. Dzięki niemu jesteś w stanie wyplenić roślinę, a dodatkowo uniemożliwić jej ponowny wzrost. Jednym z popularniejszych preparatów jest nawóz z siedmiowodnym siarczanem żelaza, który rozpuszcza się w wodzie. Warto podkreślić, że jest jednym z najskuteczniejszych środków tego typu.

 

Wapnowanie trawnika

Jeśli pH będzie na poziomie 5,5 jednostek, zastosuj nawóz, który w swoim składzie zawiera wapń. Dzięki temu odczyn ziemi z kwaśnego stanie się obojętny – będzie zatem o wiele korzystniejszy dla wzrostu trawy, a nie mchu. Kolejną skuteczną metodą jest wapnowanie. Jak ją wykonać? Otóż najpierw sprawdź kwasowość podłoża. Jeśli jest niższa niż pH 6,0, wykonaj wapnowanie np. nawozem z dolomitem, który odkwasi glebę. Rozsypujemy go na powierzchni i podlewamy niewielkim strumieniem wody.

 

Wertykulacja i areacja trwanika

Aby mechanicznie usunąć mech z trawnika należy na początku zastosować wertykulację i aerację. Wertykulacja to zabieg polegający na pionowym nacinaniu darni, dzięki któremu suche i martwe źdźbła zostają usunięte, a składniki odżywcze lepiej docierają do korzeni. Po wertykulacji trawnik należy dokładnie wygrabić, aby usunąć resztki mchu i suchą trawę. Aeracja natomiast to inaczej napowietrzanie darni. Zabieg ten ma na celu rozluźnienie podłoża, dzięki czemu do korzeni lepiej docierają nawozy, woda i powietrze. Mech rzadziej pojawia się w miejscach suchych, dobrze napowietrzonych.
Po wykonaniu zabiegu wertykulacji i aeracji należy zastosować preparat chemiczny w postaci oprysku (np. Mogeton 25 WP). Zabieg jest najskuteczniejszy, gdy wykonujemy go, kiedy trawnik jest wilgotny. Mech można zwalczać także innymi środkami chemicznymi np. Antymech, Antymos. Po zwalczeniu mchu puste miejsca w trawniku można uzupełnić dosiewając mieszankę traw regeneracyjnych.

ARTYKUŁ NA TEMAT WERTYKULACJI I AREACJI TRAWNIKA

 

Roztwór octu i wody

Najbardziej znanym domowym sposobem na walkę z mchem jest działanie roztworami wody i octu. Ta metoda ma swoich zwolenników, ponieważ jest ekologiczna i bezpieczna. Gdy na trawniku pojawia się mech, wystarczy spryskać go wspomnianą miksturą. Może odrobinę przeszkodzić w rozwoju mchu, ale niestety nie przyniesie spektakularnych efektów. Taki roztwór daje raczej krótkotrwały efekt i nie może zapobiegać pojawianiu się mchu w innych miejscach. Jeśli jednak chwasty pojawiły się na niewielkiej przestrzeni, możesz spróbować walczyć z nimi poprzez ten prosty, domowy sposób.

 

Nawoż do trawnika z mchem

 

Możemy wykorzystać do walki z mchem nawóz do trawników zwalczający mech od firmy Target, Hortifoskę do trawników z mchem marki Agrecol czy rewelacyjny Nawóz do trawników z mchem Florovit.

 

Gdy uda się pozbyć mchu, starajmy się nie dopuścić do jego ponownego pojawienia się w ogrodzie. Na nowo zakładanym trawniku, na zbitej, trudno przepuszczalnej glebie, wykonajmy „rozluźnianie” ziemi jeszcze przed wysianiem nasion. W tym celu rozrzucamy warstwę piasku i następnie wymieszajmy go z warstwą wierzchnią gleby.

Jeśli w Twoim ogrodzie łatwo tworzą się kałuże, zastanówmy się nad wykonaniem drenażu podziemnego lub powierzchniowego, który odprowadzi nadmiar wilgoci. Regularnie usuwajmy też gałęzie drzew oraz zbędne zabudowania z terenu trawnika, po to, aby nie ograniczać dostępu do słońca. Systematycznie stosujmy specjalne nawozy do trawnika, najlepiej preparaty przeznaczone do trawników z mchem. Środki zapobiegną pojawianiu się mchu lub znacząco ograniczą jego rozrost, a dodatkowo przyspieszą wzrost trawy.