Czosnek uprawa

 

Uprawa czosnku w ogrodzie jest coraz bardziej popularna. Czosnek cenimy głównie ze względu na jego właściwości. Jeśli macie miejsce w ogrodzie, posadźcie czosnek. Radzimy, jak uprawiać czosnek w ogrodzie przydomowym. Jeżeli chcemy uprawiać czosnek na działce, musimy zadbać o odpowiednie podłoże i stanowisko. Czosnek preferuje gleby żyzne i głębokie. Jeżeli mamy na działce lub w ogrodzie glebę ubogą w składniki mineralne, koniecznie trzeba ją nawieźć materią organiczną. Gleba nie powinna być zbyt sucha, umiarkowana wilgotność jest idealna. Stanowisko dla czosnku powinno być słoneczne i osłonięte. Czosnek ma wysokie wymagania pokarmowe, potrzebuje gleb żyznych i bogatych w próchnicę. Jeśli dysponujemy glebą gorszej jakości, niezbędne będzie nawiezienie jej na jesieni obornikiem, jednak wtedy należy odczekać jeden rok, gdyż czosnek uprawia się dopiero w drugim roku po oborniku. Do uprawy czosnku wybieramy w ogrodzie miejsce słoneczne o żyznej, próchnicznej, wilgotnej, przepuszczalnej ziemi.

 

Płodozmian w uprawie czosnku
Jeżeli stosujemy płodozmian warzyw na działce, to dla uprawy czosnku, idealny jest przedplon z grochu, fasoli, bobu lub fasoli. Pamiętajmy również aby nigdy nie sadzić czosnku na miejscu gdzie poprzednio hodowano czosnek bądź inne warzywa cebulowe. Czosnek wymaga też regularnego nawadniania, szczególnie w okresie od połowy maja do połowy czerwca. Najlepiej podlewać tylko ziemię wokół rośliny aby nie zamoczyć cebuli. Nie powinno się sadzić czosnku na miejscu, gdzie w poprzednim sezonie rosły inne warzywa cebulowe. Czosnek wymaga także regularnego podlewania, szczególnie w okresie zawiązywania i wzrostu cebul (w maju i czerwcu).

 

Uprawa czosnku - kiedy sadzić czosnek i jakie wybrać odmiany?
Kiedy sadzić czosnek? Czosnek sadzi się do gleby jesienią (w październiku lub na początku listopada) lub wiosną (w marcu lub na początku kwietnia). Czosnki sadzone na jesieni tworzą większe główki.

Do uprawy ozimej doskonale nadają się odmiany czosnku: ‘Arkus’, ‘Ceves’, ‘Harnaś’, ‘Huzar’, ‘Mega’, ‘Ornak’.
Czosnki jare (sadzone wiosną) nie wytwarzają pędu kwiatostanowego – polecane odmiany czosnku to: ‘Cyryl’, ‘Janus’, ‘Jankiel’.

 

Uprawa czosnku - jak sadzić czosnek?
Przed sadzeniem czosnku należy przekopać ziemię na głębokość ok. 25 cm. Bezpośrednio przed sadzeniem (nie wcześniej!) należy główki czosnku podzielić na pojedyncze ząbki, Bezpośrednio przed sadzeniem (nie wcześniej!) należy główki czosnku podzielić na pojedyncze ząbki. Bezpośrednio przed sadzeniem (nie wcześniej!) należy główki czosnku podzielić na pojedyncze ząbki.
Do sadzenia przeznaczamy wyłącznie główki czosnku zdrowe, twarde i nieuszkodzone mechanicznie, bez śladów gnicia i żerowania szkodników czy porażenia chorobami. Pamiętajmy, aby nie sadzić czosnku w miejscu, na którym poprzednio rosły warzywa cebulowe, warzywa korzeniowe czy ziemniaki. Wskazane jest natomiast sadzenie czosnku na stanowisku po pomidorze, ogórku czy sałacie. Należy sadzić jedynie największe ząbki.
W ten sposób przygotowane ząbki czosnku sadzimy w rzędach w odległości 20-30 cm (w zależności od ilości miejsca). Rośliny w rzędach powinny być rozstawione w odległości 6-10 cm, zależy to od wielkości ząbków. Ząbki zagłębiamy w ziemi pionowo w dół, piętką do dołu, na głębokość 3-5 cm w okresie wiosennym. Jesienią ząbki sadzimy na głębokość nieco większą, tj. 5-8 cm.
Do sadzenia przeznaczamy wyłącznie główki czosnku zdrowe, twarde i nieuszkodzone mechanicznie, bez śladów gnicia i żerowania szkodników czy porażenia chorobami. Aby pozyskać materiał do sadzenia należy podzielić główkę czosnku na ząbki. Ząbki pobiera się z główki czosnku bezpośrednio przed sadzeniem, pamiętając aby każdy miał fragment piętki. Sadzi się tylko duże ząbki, w rzędach co 6–7 cm, z małych ząbków powstaną małe główki. Ząbki czosnku wkładamy do gleby na głębokość 5 cm.

Czosnek można sadzić do gruntu w ogrodzie w dwóch terminach: wiosną albo jesienią.

 

Kiedy sadzić czosnek wiosenny?
W terminie wiosennym sadzi się odmiany jare czosnku, które nie wytwarzają pędów kwiatostanowych. Wiosną czosnek należy sadzić już w marcu bądź na początku kwietnia (zależy to od warunków pogodowych). Czosnek sadzony wiosną zbiera się w sierpniu. Zawsze po zbiorze główki czosnku należy oczyścić. Przechowuje się je w chłodnych pomieszczeniach (najlepiej o temperaturze 0-10 st. C i wilgotności powietrza około 70 proc.).

 

Kiedy sadzić czosnek jesienią?
Jesienią sadzi się czosnek w październiku lub na początku listopada. W tym terminie sadzi się odmiany ozime czosnku, które są odporne na mróz. Przed zimą rośliny wytworzą mocny system korzeniowy. Czosnki sadzone na jesieni tworzą większe główki. Czosnek posadzony jesienią zbiera się w lipcu.

 

Czosnek - kiedy zbierać?
Pamiętajmy, że zawsze jest lepiej zebrać czosnek nieco wcześniej niż za późno. Czosnek jest gotowy do zbioru, gdy szczypior zaczyna się załamywać lub gdy zaczyna tworzyć kwiatostany. Po zbiorze usuwamy korzenie i szczypior, główki pozostawiamy do obeschnięcia. Jeśli w kolejnym roku planujemy uprawę czosnku z zebranych główek, to należy je przechować w temperaturze 3–8 st. C przez dwa miesiące. W przeciwnym razie z wyrosłe z ząbków rośliny nie zawiążą główek.

 

Zaprawianie czosnku przed sadzeniem
Polecamy zastosowanie preparatów do zaprawiania cebul czosnku, jak np. Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS. Warto też bardzo starannie wybierać materiał do sadzenia, aby w miarę możliwości był wolny od chorób i uszkodzeń w momencie sadzenia.

 

Zapobieganie chorobom czosnku

To przede wszystkim pilnowanie płodozmianu, uprawa czosnku na przepuszczalnych glebach, nie zalewowych, korzystanie tylko z najwyższej jakości materiału na rozsady. Należy tez pilnować aby nie uszkodzić ząbków podczas sadzenia, zabiegów pielęgnacyjnych bądź podczas zbioru. Bardzo dobrym sposobem na zapobieganie chorobom jest zaprawianie cebul czosnku w fungicydach takich jak: Rovral Flo 255 SC (stężenie 0,4%) lub Sumilex 500SC (stężenie 0,3%) z dodatkiem takich preparatów jak: Zaprawa Funaben T (0,2-0,4%), Sarfun T 450FS (0,2-0,4%). W tak przygotowanej zawiesinie należy moczyć ząbki czosnku przez 30 minut. Po czym należy je osuszyć. Zaprawiać cebule można również na sucho przy pomocy: Zaprawa Funaben T w ilości 4-6 g na 1 kg ząbków lub Sarfun T 450 FS 2-5 mg na kg ząbków.

 

Najgroźniejsze choroby czosnku
Walka z chorobami czosnku jest trudna, w niektórych przypadkach brakuje skutecznych środków ochrony. Ponadto patogeny mogą atakować warzywo zarówno podczas wegetacji, jak i przechowywania. Do najgroźniejszych chorób czosnku należą:

Zgnilizna szyjki (szara pleśń) – najbardziej rozpoznawalnym objawem wystąpienia tej choroby jest przedwczesne więdnięcie i zasychanie czosnku. Później – już podczas przechowywania – dochodzi do gnicia główek lub poszczególnych ząbków. Pojawia się charakterystyczny dla patogena szarawy nalot (czasem z widocznymi zarodnikami). Chorobę można ograniczyć przez stosowanie zaprawy nasiennej (np. 75 DS/WS). Ze środków ochrony warto stosować preparaty Rovral Aquaflo i Switch.

 

Biała zgnilizna (zgnilizna twardzikowa) – przy wystąpieniu tej choroby dochodzi do zahamowania wzrostu czosnku. Liście zaczynają żółknąć i zasychać, począwszy od wierzchołków. Na łuskach pojawia się biały nalot z czarnymi punkcikami (sklerocjami grzyba). Ząbki, a nawet całe główki gniją (mokra zgnilizna). Chorobę zwalcza się chemicznie. W sezonie (10-30 dni przed siewem lub sadzeniem) glebę opryskuje się preparatem Constans lub Switch. Podłoże po zabiegu należy przekopać.

 

Fuzaryjna zgnilizna czosnku – choroba poraża piętkę cebuli, powodując jej gnicie. W konsekwencji dochodzi do zamierania żółknięcia i więdnięcia wierzchołków liści. Między ząbkami pojawia się biała, z czasem różowiejąca grzybnia. System korzeniowy jest osłabiony (korzenie stają się czarne) i czosnek można łatwo wyciągnąć z ziemi. Obecnie brak jest zarejestrowanych środków zwalczających patogena – kluczem jest stosowanie działań profilaktycznych.

 

Zielona zgnilizna czosnku - objawy z reguły są widoczne dopiero podczas przechowywania - to występowanie wodnistych plam na ząbkach, które z czasem stają się miękkie, a na ich powierzchni pojawia się zielony, pylący nalot. Aby ograniczyć chorobę należy stosować sprawdzony materiał nasadzeniowy i dbać o profilaktykę.

 

Jakie kwiaty sadzić obok czosnku?
Nagietek lekarski i cykoria podróżnik (Cichorium intybus) chronią czosnek przed śmietką cebulanką. Nasturcje zaś ochronią czosnek przed nicieniami i pchełkami. Z kolei czosnek sadzony obok krzewów róż ochroni je przed mrówkami, ślimakami, mszycami i grzybami wywołującymi między innymi czarną plamistość liści róży.

 

Jakie zioła sadzić obok czosnku?
Zioła, które warto uprawiać obok czosnku, to przede wszystkim cząber i rumianek. Wpływają one pozytywnie na ogólny rozwój czosnku oraz wzmacniają jego smak. Ruta wysiewana jako obwódka wokół grządek z czosnkiem odstraszy szkodniki, a zwłaszcza muchówki. Krwawnik zaś przyciąga owady zapylające do ogrodu oraz wspomaga wzrost czosnku.

 

Jakie warzywa sadzić obok czosnku?
Marchew stanowi dobre sąsiedztwo dla czosnku, gdyż fitoncydy wydzielane przez czosnek odstraszają od marchwi muchówki i mszyce, a substancje zawarte w marchwi sprawiają, że główki czosnku stają się dorodniejsze.

Pomidory, bakłażan i papryka posadzone na grządkach z czosnkiem są mniej narażone na fytoftorozę i inne choroby grzybowe. Szczególnie warto sadzić czosnek wzdłuż rzędu pomidorów, aby odstraszyć przędziorki i mszyce, a także poprawić smak owoców pomidora.

Sałatę można siać między rzędami czosnku przez długi czas, począwszy od wiosny, aż do późnego lata. Czosnek odstrasza ślimaki, mszyce i inne szkodniki sałaty, a sałata wpływa pozytywnie na wzrost czosnku.

 

Jakie kwiaty sadzić obok czosnku?
Nagietek lekarski i cykoria podróżnik (Cichorium intybus) chronią czosnek przed śmietką cebulanką. Nasturcje zaś ochronią czosnek przed nicieniami i pchełkami. Z kolei czosnek sadzony obok krzewów róż ochroni je przed mrówkami, ślimakami, mszycami i grzybami wywołującymi między innymi czarną plamistość liści róży.

 

Co sadzić obok czosnku?
Czosnek znany jest z pozytywnego wpływu na inne rośliny ogrodowe. Zawiera fitoncydy odstraszające szkodniki oraz hamujące rozwój chorobotwórczych grzybów i bakterii. Z tego artykułu dowiesz się co sadzić obok czosnku, aby maksymalnie wykorzystać jego dobroczynne właściwości, a także wspomóc wzrost samego czosnku. Te kwiaty, warzywa i zioła obok czosnku rosną znakomicie!

 

Szpinak i czosnek stanowią świetną parę, ponieważ są to rośliny o podobnych wymaganiach termicznych - mogą dzielić grządkę wiosną i jesienią. Szpinak ocienia glebę oraz tłumi chwasty, a czosnek chroni go przed szkodnikami i chorobami.

Prawdopodobnie najlepszym sąsiadem dla czosnku są truskawki. Czosnek chroni truskawki przed chorobami grzybowymi, a także przed szkodnikami glebowymi oraz ślimakami. Truskawki z kolei poprawiają jakość i wielkości czosnkowych główek.

Silny zapach czosnku odstrasza i dezorientuje szkodniki żerujące na ziemniakach, w tym niezwykle groźną stonkę ziemniaczaną. Bliskie towarzystwo czosnku i chrzanu wpływa na polepszenie wartości odżywczych zarówno ząbków czosnku, jak i korzenia chrzanu.

 

Burak to kolejne warzywo, które dobrze współgra z czosnkiem. Czosnek podkreśla bogaty smak buraków, zapobiega infekcjom grzybiczym, odstrasza gryzonie i szkodniki, a burak spulchnia glebę i poprawia jej strukturę.

 

Czosnek warto sadzić pod drzewami owocowymi. Jego właściwości przeciwgrzybicze pomogą chronić drzewa przed parchem jabłoni i kędzierzawością liści brzoskwini. Intensywny zapach czosnku odstrasza także mszyce, chrząszcze i roztocza.

 

Czosnek pospolity - zawiera związki flawonoidowe, aminokwasy, saponiny cukry, związki śluzowe, witaminy (B1, B2, PP, C, prowitaminę A) i liczne sole mineralne (m.in. potas, wapń, magnez, chrom, kobalt). Ale najcenniejsze są bogate w siarczki olejki eteryczne i allicyna – związek o charakterystycznym ostrym zapachu. Mają one wyjątkowo silne właściwości bakteriobójcze. Badania dowiodły, że hamują rozwój m.in. najbardziej niebezpiecznych dla człowieka bakterii – gronkowca złocistego, paciorkowców, pałeczek okrężnicy – które stają się coraz bardziej oporne na działanie antybiotyków.Bogaty skład czosnku sprawia, że sprawdza się on w leczeniu wielu dolegliwości. Stosuje się go w zakażeniach przewodu pokarmowego, nadciśnieniu, miażdżycy. Pomaga na kaszel i zapalenie oskrzeli, obniża poziom cholesterolu, działa wzmacniająco i chroni przed przeziębieniami. Pomaga zwalczać pasożyty, ma działanie żółciopędne, wykrztuśne, napotne. Stosowany zewnętrznie odkaża i m.in. wspomaga gojenie się ran oraz różnych stanów zapalnych skóry.

 

Czosnek niedźwiedzi - jest krótkowieczną byliną wytwarzającą podziemne cebule. Są one przysmakiem niedźwiedzi i stąd właśnie wywodzi się nazwa tej rośliny. Czosnek niedźwiedzi osiąga 20-50 cm wysokości, wytwarza zielone liście podobne do liści konwalii, kwitnie na biało od kwietnia do maja. W środowisku naturalnym występuje w wilgotnych lasach Europy i Azji. W Polsce czosnek niedźwiedzi jest dość rzadki, a od 2004 roku objęty został częściową ochroną gatunkową. Jako roślina jadalna czosnek niedźwiedzi zastosowanie znalazł jako składnik potraw oraz surowiec zielarski.